Her gün onlarca yalan haberle karşılaşıyoruz. Bazılarını hemen tanımlarız; diğerleri bizi ikna etmeye geliyor. Bir çeşit Psikolojik manipülasyonun mekaniğini anlamak, yanlış bilgilendirme yanlılığından geçer. Bu etki, bir gerçeği bilmemize rağmen, önyargılı verilerin bombardımanı fikrimizi değiştirmesiyle sonuçlandığında ortaya çıkar.

Reich Propaganda Bakanlığı’ndan Joseph Goebbels’in bu önyargıya çok iyi uyduğunu söyleyebiliriz: “Bin kez tekrarlanan bir yalan, gerçek olur”. Her nasılsa, bilgi aldıktan sonra ikna edici ve sürekli olarak yeni bilgiler bize getirildiğinde, inançlarımızdan şüphe duymamıza neden olabilir.

Bu, bazen bir gerçeği bilmemize veya belirli bir gerçeklikten haberdar olmamıza rağmen, her gün doğru olmayan ama sürekli mesajlarla bilgilendiriliyorsak (veya bombalanıyorsak), er ya da geç bu önyargılı ve yanlış fikirleri üstleneceğiz. Bir fikre bağlı kalmak her zaman kolay değildir ve bize gelenleri doğrulamak için her zaman zamanımız olmaz.

“İnternet diğer tüm teknolojiler gibidir, temelde tarafsızdır, onu yapıcı veya zararlı şekillerde kullanabilirsiniz. Yapıcı formlar gerçektir, ancak çok azdır”.

-Noam Chomsky-

Dezenformasyon yanlılığı nedir ve onu nasıl etkiler?

Dezenformasyon önyargısı ceza hukuku dünyasında iyi bilinmektedir. Bir kişi bir suça tanık olduğunda, bize söyleyebileceklerinin her zaman %100 güvenilir olmadığını biliriz.. Çünkü hafıza mükemmel değildir ve zihin karmaşık bir bilişsel önyargılar ormanıdır. Bunlardan biri, suç olayından hemen sonra olanlarla tam olarak ilgili olmalıdır.

Birinin sokakta genç bir kadına nasıl saldırdığını ve çantasını çalmak için onu dövdüğünü gördüğünü düşünelim. O tanık, olanları daha iyi gören kişidir, ancak o bölgeden taşındığında daha fazla insanla tanışır. Bazıları hırsızın kırmızı şapka taktığını, bazıları çok uzun olduğunu, bazıları kırmızı şapka takmadığını, kel olduğunu ve kırmızı bir sırt çantası taşıdığını söylüyor… Sonunda, saldırganın ne olduğundan şüpheleniyor. gerçekten gibiydi.

Belirli bir deneyimin hafızası daha sonra olanlar tarafından kirlenebilir. asla gerçekleşmemiş geçerli yanlış görüntüleri varsayma noktasına kadar. Dahası, psikolog Elizabeth Loftus bir çalışmada, bir tanığa yanıltıcı veya aldatıcı sorular sormanın basit gerçeğinin, bazen ifadesini geçersiz kılacak kadar hafızasını nasıl bozduğunu açıklıyor.

Dezenformasyon yanlılığı, kusurlu gerçek etkisi olarak da bilinir. Yanıltıcı veriler sunulduğunda, kabul ettiğimiz şey değiştirilebildiğinde olur.

Medyadayken yanlış fikirleri ve anıları aktarmaya çalışırlar.

Sosyal ağlar ve onları kontrol edenler bizi sahte anılarla tanıştırabilir mi? Bu fikir gerçek bilim kurgu gibi görünse de, gerçek şu ki, seçim kampanyaları sırasında dezenformasyon yanlılığı sıklıkla ortaya çıkıyor. Bunlar, oyu bir tarafa doğru harekete geçirmek için manipülasyon mühendisliğine en çok ihtiyaç duyulan anlardır.

Örneğin, birçok seçim sırasında sosyal ağlardaki siyasi figürlerin demokratik olmayan liderlerle veya teröristlerle el sıkıştığını görmek yaygındır. Bu fotoğraflar (görsel-işitsel sahte), türün başlıkları altında görünür. “Bu anı hatırlamıyor musun?” İlave olarak bizi asla olmamış şeylere ikna etmek için bağlamından arındırılmış görüntülerle sunulur.

Bu yapay zeka mühendisliği ve programcıların muhafızları bot irademizi değiştirmeye çalışmak. Bizi şüpheye düşürmek için yüksek etkili görsel yaratımlar veya yanlış veriler sunarak anılarımızı ve inançlarımızı sorgularlar. Ne kadar çok ortaya çıkarlarsa, ne istediklerini o kadar çabuk kabul edeceğiz.

Yanlış bilgi önyargısıyla nasıl mücadele edebiliriz?

Yanlış bilgilendirmenin en iyi panzehiri eğitimdir. Eğitim müfredatlarında matematik, fen ve dillerin yanı sıra sosyal ağların doğru kullanımına ilişkin bir konunun da uygulanması esastır. Bu, çocuklara çok küçük yaşlardan itibaren ekranlarında gördükleri ve okudukları her şeyin doğru olmadığını öğretmek anlamına gelir.

İçlerinde eleştirel düşünme, başlarına gelenleri sorgulama ve olaylar hakkında kendi fikirlerine sahip olma becerisini geliştirmek çok önemlidir. Dezenformasyon yanlılığı, bir fikri kabul ettikten veya bir deneyim yaşadıktan sonra birisinin bunu sorgulaması durumunda ortaya çıkar. Birçoğu aynı şeyi arayacak, gerçeğimizi boykot etmek, onu kirletmek, başka bir alana götürmek.

Dijitalin kuralların hakim olduğu bu çağda sağlam durmak, inançlarımıza ve doğrularımıza göre konumlanmak en iyi yaşam çizgimizdir. Dijital medyada okuryazarlık, gençlerin ve yetişkinlerin oluşturması gereken temel konudur.

Aldığımız şeyler konusunda temkinli olmak ve uygun araştırma becerilerini uygulamak, günümüzün karmaşık ve genellikle yanıltıcı dünyasıyla başa çıkmak için en iyi araçlardır.

Dezenformasyon yanlılığı: sahte anılar ve sahte haberler girişi ilk olarak 1ipucu.net Uzmanlardan İpuçları Blog’da yayınlandı.