1 İpucu

Bilime göre olumlu duygular

18 Mart 2023 - 8:20

Bilime göre olumlu duygular nedir? 1980’lerde pozitif psikoloji, üzerinde çok az çalışılmış bir grup duyguya ses verdi: olumlu duygular. Bu yazıda iyimserlik, umut ve mizah anlayışından bahsedeceğiz.

Psikolojide duygular üzerine yapılan çalışmalarda, olumsuz duygular her zaman hüküm sürerken, bunlar genellikle doğrudan psikolojik bozukluklarla ilişkilendirilen duygulardır. Bununla birlikte, birçok çalışma, iyimserlik veya umut gibi olumlu duyguları önemsemenin, sonraki depresyon veya anksiyeteyi tedavi etmekten daha uzun vadede daha faydalı olabileceğini öne sürüyor.

Bu nedenle, olumlu duygular sadece ruh hali üzerindeki anlık etkileri için tavsiye edilmez. Aşağıda göreceğimiz gibi, olumlu duyguyu hisseden kişiye, başa çıkma stratejileri, daha sağlıklı yükleme stilleri ve olumlu duyguların hakim olduğu insanlardan çok farklı bir ilişki kurma yolu sağlayabilir.









olumlu duygular



Olumlu duyguların genişleyen ve yapıcı teorisi

North Carolina Üniversitesi Pozitif Duygular ve Psikofizyoloji Laboratuvarı baş araştırmacısı Fredrickson (2009), pozitif duygular için yapıcı küresel teori geliştirdi.





Bu çerçevede, olumlu duyguların deneyimlerin işlenmesi ile sosyal ve kişisel yetkinliklerin artması üzerindeki ilk etkisini inceler. Bu şekilde, olumlu duygular, kişinin becerilerin ve eylemin genişlemesine yol açacak planlar ve beceriler geliştirmesine izin verecektir.

Bununla birlikte, olumlu duyguların yalnızca eşsesli yansımaları yoktur. Aslında, olumlu duyguların olumlu olduğu kadar olumsuz da etkileri olabilir. Bulunan olumlu etkiler arasında şunları vurgulayabiliriz:

  • Kendisi ve diğerleri hakkında yargılarda artan yardımseverlik.
  • İlk olumlu duygunun etkilerini pekiştiren hoş ve olumlu anılara daha fazla erişim.
  • Bilişte daha fazla esneklik ve hız.
  • Daha özgecil davranış.
  • Daha hızlı karar verme.

Daha önce de söylediğimiz gibi, olumlu duyguların da kişi üzerinde olumsuz etkileri olabilir. Bunların arasında şunları vurguluyoruz:

  • Düşünmek daha yüzeysel ve daha az analitiktir.
  • Daha az titiz bilgi işleme.
  • İkna etme savunmasızlığı.

Mizah anlayışı: pozitif, basit demek değildir

Olumlu duyguların kişi üzerindeki etkisi konusunda zaten netiz. Ancak, bahsettiğimiz bu duygular nelerdir?

Bunlardan biri, insan rasyonel bir varlık olduğu için çoğu etkileşimde mevcut olmasına rağmen, diğerleri kadar incelenmemiş bir fenomen olmayan mizah duygusudur.

1980’lerde böylesine karmaşık bir duyguya ilgi duyan pozitif psikolojiydi. Sosyal bir süreç olmakla birlikte kişinin bilişsel, duygusal ve sosyal yönlerini de etkileyen bir deneyimdir.

Mizah, diğer fenomenler gibi incelenmiştir. Bu nedenle, kökenini açıklamaya çalışan üç teori geliştirilmiştir. Böylece bir soruya odaklanırlar: İnsanın mizahı kapsayan ihtiyacı nedir?

Geliştirilen teoriler şunlardır:

  • Üstünlük teorisi. Mizah, o anın refahını artırır çünkü az ya da çok gizli bir saldırganlığa tepki verir. Bu saldırganlık, biri diğer insanların talihsizliklerine güldüğünde (örneğin biri yere düştüğünde) veya biri kendini aptal yerine koyduğunda ifade edilir.
  • Uyumsuzluk teorisi. Mizah, uzlaşmaz olan iki fikir veya yönden başlar ve bu nedenle kullanıcı tarafında mizah tepkisini motive eder. Bu teori, mizahın yaratıcılığa yakın olduğunu gösterir.
  • Psikodinamik teori. Bu teoriden mizahın, insanların kendini kötü, endişeli, saldırgan veya rahatsız hissetmekten kaçınmak için kullandıkları bir araç olduğu savunulmaktadır.

İyimserlik: beklenti ihtiyacı

Psikologlar tarafından incelenen ikinci olumlu duygu, olumlu sonuçların genel beklentisi olarak tanımlanan iyimserliktir.

İyimserlik insan ihtiyaçlarını karşılamaya devam ediyor çünkü insan eylemi genellikle olumlu bir gelişme beklentisinin gerçekleştirilmesini gerektiriyor. İşlerin beklendiği gibi gitmeyeceği anlaşılırsa harekete geçilmez. İyimserlik ve karamsarlık, çok farklı iki kişilik profilini tanımlar.

Peterson ve Seligman (1988) atıf psikolojisinden iyimserlik üzerine çalıştılar. Bu nedenle, iyimserliği, davranışları organize etmek ve planlamaktan sorumlu, az çok istikrarlı bir kişilik değişkeni olarak anlarlar.

İyimserlik, bu nedenle, insan davranışıyla yakından ilişkilidir, iyimser özneler daha fazla davranış başlatma ve onlarda daha fazla ısrar etme eğilimindedir. Bu, başladıkça ve denedikçe olumlu sonuçlar alma olasılığını artırma eğilimindedir.

İyimserliğin etkilerini ortaya koyan bazı araştırmalar, bunların altını çizeceğiz:

  • İyimserlik, bazı klinik faktörlerden daha iyi bir hayatta kalma prediktörüdür.
  • İyimserlik, duygulara yönelik bir tür başa çıkmaya yol açar, burada olumlu yönlere odaklanmak ve bunlara dayanarak uyum mekanizmaları oluşturmaktır.
  • İyimser insanlar daha düşük bir psikofizyolojik tepkiye sahiptir, bu da bireyin fiziksel sağlığı üzerinde daha az olumsuz etkiye sahiptir, ancak iyi sonuçlar beklenir.

Bununla birlikte, iyimserliğin olumsuz etkileri de vardır, çünkü iyi bir gelecek beklenemezse riskleri artırabilir ve önemli tehditlere karşı cehaleti artırabilir. Bu nedenle, Avia ve Vázquez (1999) gibi yazarlar, bir gerçekliğin olumsuz da olabilen olumlu yönlerinde ısrar ettikleri “akıllı bir iyimserlik” önermektedir.

Yaşam Yönelim Testi anketi, iyimserliğin en az 3 yıl boyunca sabit bir değişken olduğunu göstermektedir, çünkü bu değişkendeki puanınız hoş olmayan olaylar meydana geldiğinde bile korunmaktadır.

İyimserlik

Umut: hedeflere ulaşmak

İskoçya iyimserlik ve umut arasında bağlantı kurar, çünkü bu yazar için umut, kişisel bir hedefle ilgili geleceğin beklentisidir.

Bu hedefin yüksek bir kişisel değeri vardır ve bireyi ona ulaşmak için büyük ölçüde motive eder. İskoçya, umudu, kişiyi hedeflerine ulaşmada ısrar etmeye teşvik eden bir duygu olarak anlıyor.

Öte yandan Snyder (2000), umudun, belirli hedeflere ulaşılabileceği inancından kaynaklanan olumlu bir motivasyon durumu olduğunu varsaymaktadır. Bu yazar, ulaşılacak hedefin önemi açısından umut ve iyimserlik arasında ayrım yapmaktadır.

Hedef önemi aynı zamanda güçlü büyüklükteki düşünceleri ve kişinin yeteneğinin bu hedefe ulaşmak için yeterli olduğu algısını taşır. Bu nedenle umudun aktif ve kararlı bir boyutu vardır.

Olumlu duyguları incelemek sadece kendinizi ve tepkilerinizi daha iyi anlamanıza yol açmaz. Bazen kaygı, ıstırap veya üzüntü gibi duyguların incelenmesi, bu kaygı, ıstırap veya üzüntüden kaçınmaya veya ortadan kaldırmaya çalışılan yöntemlerin geliştirilmesine yol açar.

Olumsuz duygulardan kaçınmanın ötesinde, olumlu duyguların incelenmesi bize onları güçlendirmenin yolunu gösterebilir. İyimserlik, mizah duygusu ve umut üzerinde çalışmak, daha sonra ıstırap, üzüntü ve endişe üzerine çalışmayı engelleyebilir.

Sitemizde yayınlanan haberlerin telif hakları gazete ve haber kaynaklarına aittir. Kopyalanması yasaktır.