Sağlıklı ilişki nasıl olur? Hayatımızda çeşitli ilişki türleri yaşıyoruz. Bunların bir kısmı sağlıksız gelişiyor ve hayatı çekilmez hale getiriyorlar. Akıl ve ruh sağlığını ciddi şekilde yıpratan bu tarz ilişkileri, insana mutluluk ve huzur getiren sağlıklı ilişkilerden nasıl ayırırız? Bir ilişkiyi sağlıksız hale ne getirir?

Sağlıklı ilişkiler neleri içerir?

Yazımızda bu soruların cevaplarını arayacağız. Çevremizde ve kendi hayatımızda defalarca sağlıksız ilişki türlerine şahit olmuşuzdur. Bunlar ilişkinin içinde bulunan tarafları dengesizleştiren, negatif bir ruh haline sürükleyen, kendilerine ve çevrelerine güvenlerini kıran , istismar ve fayda sağlama üzerine kurulu ilişkiler olup, genellikle tek tarafın çabası ile ilerletilmeye çalışılıp en sonunda parçalanmaya mahkum ilişkilerdir.

İlişki ve Aile

Bu ilişki türü, aile bireylerimizle, arkadaşlarımızla veya romantik partnerlerimizle kurulmuş olabilir. Sağlıksız ilişki sağlıksızdır ve maruz kalan bireylere ciddi zararlar verir.
Sağlıksız bir ilişkide, öncelikli görülen unsur, tarafların birbirinin alanına sürekli müdahale etmesi ve hiçbir şekilde saygı göstermemesidir.

İlişkide Taraflar

Sağlıklı olan taraf, en baştan bazı sınırlar koymaya çabalar fakat duygularına yenilip başarısız olursa veya ilişkiden o etapta çıkamazsa o ilişki içinden çıkılması çok güç olan sağlıksız bir yola girer. Dediğimiz gibi bu aile bireyleri arasında yaşanan bir dinamik olmuş olabilir.

Anne babası, kardeşleri veya diğer ile bireyleri tarafından sürekli müdahaleye, baskıya ve istismara maruz kalan yaşça daha ufak bireyler, sağlıksız bir aile örgüsü içinde yetişir ve kendisi de gelecekteki ilişkilerini aynı sağlıksız dinamikler üzerine kurar. Sağlıklı ilişki için dolayısıyla daha aile temelindeyken bu ilişkileri sağlıklı hale getirmenin yollarını aramak, bireyler için çok daha kolay bir çıkış yolu olacaktır.
Zira yaş ilerledikçe ve bu dinamikler oturdukça, değiştirmek için üzerinde daha çok çalışılması gerekebilir.

Sağlıklı bir İlişkide Olması Gerekenler

Dilerseniz, sağlıklı bir ilişki neleri içerir ve nasıl olmalıdır sorusuna bir bakalım. Sağlıklı bir ilişkide, aile bireyleri olsun, partnerler olsun kendilerini ifade ederken rahat ve özgür hissederler. Yalan söyleyerek, bir şeyleri gizleyerek hareket etmek zorunda kalmaz, her hatalarında cezalandırılma korkusu yaşamazlar.
Hali hazırda kendilerine ve çevrelerindekilere büyük zararlar verecek davranış hallerine girmeyecekleri için karşılıklı güven ve ahenk yakalanabilir.

İlişki Bozuklukları

Bireylerde psikopatlık, narsisizm veya borderline tarzı bir kişilik bozukluğu yok ise sağlıklı ilişkileri kurmak çok daha kolay olacaktır elbette. (Kişilik bozuklukları olan aile bireylerinin, arkadaş veya partnerlerin konunun uzmanları tarafından ciddi bir biçimde gözetim altına alınması gerekebilir.)

İletişim ve İlişki

Sağlıklı bir ilişkide, açık ve rahat bir iletişim söz konusudur. Bir tarafın duygu ve düşüncelerinden bahsetmek istemesi, karşısındaki kişi(ler) tarafından vaktim yok, seni dinleyemem, çok konuşuyorsun, senin problemin beni ilgilendirmez şeklinde sürekli göz ardı ediliyor ve böyle bir iletişim kurulamıyorsa o ilişkinin sağlıklı bir yere gidebilmesi pek mümkün olmaz. Sağlıklı ilişki
tarafların birbirlerine açıkça duygu ve düşüncelerini ifade edebilmeleri, birbirlerinin hislerine saygı gösterebilmeleri ve aralarındaki anlaşmazlıklar ile ilgili çaba göstermeyi gerçekten istemeleri gerekir.

Sağlıklı İlişki Eşitlik

İlişkide eşitlik ve açıklık kavramlarını hayata geçirmeye bir adım yaklaşılmış olur.

Bütün ilişkilerimizde kişilerin birbirlerini temelde eşit görebilmesi esastır. Bir taraf sadece yaşı daha büyük veya anne, baba, dayı, amca, abla, ağabey gibi bir ünvanı olduğundan, cinsiyetini diğerinden üstün gördüğü için, maddi durumundan dolayı veya rütbe olarak daha yukarıda diye diğerine eşitsiz, saygısız, anlayışsız ve aşağılayıcı davranıyorsa orada sağlıklı ilişkiler kurabilmekten söz etmek mümkün olamaz.

İlişkide Empati

Sağlıklı bir ilişkide öncelikle taraflar birbirlerine empati ile yaklaşabilmeli ve saygı çerçevesinde birbirlerini eşit görmelidir. Ancak bu şekilde korkudan kaynaklı yalanlar üzerine kurulu değil, karşılıklı samimiyet ve dürüstlük içeren bir iletişim oluşabilir.

Ortak Paylaşılan ilgi Alanları

Yine bir ilişkide hem ortak paylaşılan ilgi alanları hem de kişilerin kendilerine özel uğraşları olması daha sağlıklı bir ortam hazırlar. Hatta hayatınızdaki insanla (özellikle bu romantik bir beraberlik ise), ortak alanlarınız olması, onunla yeterince ve doyurucu zaman geçirebilmek ilişkinin süregelmesi için hayati önem taşır diyebiliriz.
Bu ortak zamanları yeterli doygunlukta yaşayabiliyor, yeterince paylaşabiliyorsanız birbirinize özel alanlarınızda rahatlık sağlama eşiğiniz artar.

Diğer türlü; “Ortak bir şey paylaşamıyoruz, bana vakit ayırmıyorsun, her şeyi kendi başımıza yapacaksak neden beraberiz ki?” sorunları baş göstermeye ve ilişki yine sağlıksız yerlere kaymaya başlayabilir.

Aile içi etkinlik

Aile içinde de herkesin toplanıp ortak geçirdikleri bir zaman (film izlemek, yemek yemek, oyun oynamak gibi) dilimi ile, herkesin şahsına özel, kendisiyle zaman geçirebildiği ilgi alanları olması, daha sağlıklı bir aile ortamı sağlayacaktır.

Neticede; aile ilişkilerinin, kişilerin diğerleriyle olan ilişkilerinde etkili olduğunu söyleyebiliriz.
Herkesin kendini bir birey olarak görmesi, eşit değer görebilmesi ile oluşan güven hissiyatı ve en önemlisi kendi sağlıklı kararlarını verebilen birer şahsiyet olabilmeleri, sağlıklı tüm ilişkilerin zeminini de hazırlamış olur.
Ancak bu şekilde hem kendilerine hem de ilişkide oldukları kişilere saygı ve özen gösteren bireyler yetişir ve ilişkiler zinciri sağlıklı iletişimler üzerine kurulabilir.